Slagmolen (Genk)
Het projectgebied Slagmolen is een natuurlijke zone rond de gelijknamige historische watermolen langs de Stiemerbeek in Genk. Het gebied is strategisch gelegen. Het vormt de poort tussen het centrum van Genk en het grote natuurreservaat ‘de Maten’, dat stroomafwaarts ligt en behoort tot het Natura 2000-netwerk. De Stiemerbeek, Schabeek en Dorpsbeek stromen er samen. Vandaag voedt de Stiemerbeek de vijvers van de Maten, maar stroomopwaarts krijgt die Stiemerbeek vaak riooloverstorten te verwerken. Dat vuile rioolwater in de beek bedreigt de fauna en flora van het vijversysteem in de Maten. Bovendien ziet Slagmolen er rommelig en weinig aantrekkelijk uit.
We willen graag zuiver water naar de Maten brengen. Daarom willen we de Schabeek van de Stiemerbeek scheiden om ze vervolgens te laten meanderen door een moerasbos. Zo creëren we een zone voor natuurlijke waterberging. Daarnaast willen we het vijvercomplex in de Maten voeden met voldoende hoogkwalitatief water.
Samen met partners gaan we na hoe het gebied tegelijkertijd kan worden opgewaardeerd tot een aangename, groene, toegankelijke ontmoetingsplaats met fiets- en wandelverbindingen tussen de Maten en het centrum van Genk. Zo kunnen we het natuurgebied de Maten via het opgewaardeerde gebied aan de Slagmolen verbinden met het centrum van Genk. Het hele gebied wordt dan als het ware een groene vinger in het stedelijk gebied Genk.
Landinrichtingsplan Slagmolen
Om deze doelstellingen te verwezenlijken, werd samen met de planbegeleidingsgroep Stiemerbeekvallei in 2015-2016 een ontwerp landinrichtingsplan opgesteld.
De VLM, Genk, de Provincie Limburg en Natuurpunt zijn financierende partners. De doelstellingen van het landinrichtingsplan Slagmolen zijn:
- de optimalisatie van de watertoevoer naar De Maten;
- de ontwikkeling van de omgeving van de Slagmolen tot schakel tussen De Maten/De Wijers en Genk;
- het realiseren van recreatieve en functionele routes;
- het inrichten van een natuurlijke stapsteen binnen de Stiemerbeekvallei.
Van 29 maart 2016 t.e.m. 27 april 2016 organiseerde de VLM een openbaar onderzoek voor dit plan. Op basis van de geformuleerde adviezen en bezwaren, werd het plan herwerkt tot een eindvoorstel landinrichtingsplan.
Op 22 juni 2017 keurde de Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw het landinrichtingsplan goed.
U kunt het raadplegen via deze link.
Aan de slag
In de loop van 2016-2017 werd een technisch ontwerp opgemaakt voor de eerste set van ecohydrologische en recreatieve maatregelen.
Deze werken gaan van start in de zomer van 2018, na het broedseizoen.
In de pers verscheen dit artikel over 60-jaar De Maten in Genk.
Meer informatie?
Contacteer ons voor al uw vragen en/of opmerkingen omtrent dit project
THEMA'S & ACTIEPUNTEN
Natuur en biodiversiteit
Valleigebieden in verstedelijkte en randstedelijke omgevingen zijn vaak een hotspot voor beschermde dier- en plantsoorten: denk maar aan de boomkikker, de ringslang of zeldzame orchideeën.
- Door gebrek aan relatie tussen de vallei en de kunstmatig ingerichte waterloop, treedt er verdroging op en verlies aan natuurlijke plekken voor dieren en planten.
- Verwijdering van uitheemse bomen.
- Aanplanten van inheemse bomen en struiken.
- Aanleg van een natte moeraszone.
Waterbuffering
Valleien die opnieuw natuurlijk meanderen, stimuleren niet alleen de biodiversiteit, maar vormen ook een waterbuffer die ons helpt beschermen tegen overstromingen bij hevige regenbuien.
- Stiemerbeek en Schabeek zijn van elkaar gescheiden door een betonnen scheidingsmuur.
- Door rechttrekking van de waterlopen in het verleden wordt het water versneld afgevoerd. Hierdoor ontstaan overstromingsproblemen stroomafwaarts.
- Verwijdering van de betonnen scheidingsmuur tussen Stiemerbeek en Schabeek (370 m).
- Hermeandering van de Schabeek (900 m) doorheen een natte moeraszone.
- Open maken en natuurlijk inrichten van het gedeelte van de Schabeek dat nu ingebuisd ligt (65 m).
- Aanleggen van een gracht (730 m) om de privétuinen van omwonenden te beschermen tegen eventuele wateroverlast.
- Verwijderen van artificiële elementen in de waterloop.
Verbetering van de waterkwaliteit
Een goede waterkwaliteit is van belang voor mensen, dieren en planten.
- De Stiemerbeek is vervuild door het frequent in werking treden van riooloverstorten stroomafwaarts het testgebied (Genk). Het vuil water stroomt via de Stiemerbeek rechtstreeks naar het natuurgebied de Maten.
- Ruimtelijke loskoppeling van de Schabeek van de Stiemerbeek. De meer zuivere Schabeek wordt meanderend aangelegd en kan instaan voor de voeding van de Maten.
Buitenactiviteiten in het groen en ontmoetingen
Groene restruimtes kunnen in een verstedelijkte omgeving ingericht worden als de ideale plaats om mensen te ontmoeten. Door die open ruimtes met elkaar te verbinden, ontstaan meer mogelijkheden om te wandelen, te joggen of te fietsen in het groen.
- Het gebied maakt een verlaten en verrommelde indruk met graffiti, oude constructies, afval, enz.
- Zoektocht met bewoners naar een aantrekkelijke inrichting van het projectgebied als groene ontmoetingsplaats, met o.a. een houten brugje, ontwikkeling van wandel- en fietspad (1150 m), enz.
Gezondheid, welzijn en rust
Groen biedt rust in de stadsdrukte en frisse lucht voor een goede gezondheid.
- In de stedelijke drukte van de stad Genk zijn er nog wat restjes open ruimte. Doordat ze niet met elkaar verbonden zijn en weinig toegankelijk, komt het groene karakter niet helemaal tot uiting.
- Inrichting van het gebied als groene long in het stedelijk weefsel Genk.
Groene woonomgeving
Mooie landschappen vanuit je raam en aangenaam wonen rond natuurlijke elementen zijn een meerwaarde voor je woonplek.
- Het gebied sluit onmiddellijk aan bij het uitzonderlijk mooie natuurgebied de Maten, maar nodigt niet uit om op verkenning te gaan.
- Omwonenden van de woonwijk Termien kunnen profiteren van het natuurschoon in hun achtertuin.
Klimaatadaptatie
Het klimaat verandert; langere periodes van droogte en hevige regen zullen elkaar afwisselen. Daarom moeten we onze omgeving 'klimaatbestendig' inrichten.
- Door de verstoorde waterhuishouding is het gebied erg gevoelig voor de gevolgen van klimaatverandering.
- Door de aanleg van een natte moeraszone vormt het gebied een spons die overtollig regenwater opneemt. Zo wordt bij extreme neerslag wateroverlast stroomafwaarts (Diepenbeek) vermeden.
Leren over ons milieu
Bouw mee aan je leefomgeving en ontdek zo de schatten van de natuur.
- Bewoners worden uitgenodigd om hun achtertuin mee vorm te geven.
AFBEELDINGEN
